اهلیت در معامله وعقد هبه

اهلیت در معاملات:

?تعریف اهلیت:
توانایے شخص براے دارا شدن و اجرای حق است.

?اهلیت بر دو نو؏ است:

??اهلیت تمتع
??اهلیت استیفاء

اهلیت تمتع: توانایے دارا شدن حق است و با زنده متولد شدن به وجود مے آید

اهلیت استیفاء: توانایے اجراے حق را گویند.

‼️اگر شخصے فاقد هر یڪ از ویژگے هاے فوق باشد اهلیت استیفاء وے ناقص است و شخص محجور محسوب میشود. حجر به معناے منع و محجور بازداشتن است. حجر فوق جهت حمایت ازقانونگذار خود است اماگاهے با وجود تمام شرایط فوق بازهم براے حمایت از اشخاص ثالث، افرادے را از دخالت در امور مالے خود منع می ڪند ڪه انها هم به دلیل منع قانونگذار اختیار دخالت در اموال خود را ندارند و محجور محسوب مے شوند مانند: ورشڪستہ اما فقدان هر یڪ اثار متفاوتے دارد.

?فقدان عقل، فرد را مجنون محسوب مے کند و معاملات وے در:
تملڪات بلاعوض?باطل
تملیکات بلاعوض? باطل
امور غیر مالے?باطل
امور مالے?باطل هستند.

?معاملات صغیر غیر ممیز در
تملڪات بلاعوض:?باطل
تملیڪات بلاعوض:?باطل
امور غیر مالے:?باطل
امور مالی:?باطل هستند

*************************
?معاملات صغیر “ممیز” در
تملڪات بلاعوض:?صحیح
تملیکات بلاعوض:?باطل
امور غیر مالے:?غیر نافذ
امور مالے:?غیرنافذ هستند

*************************

?فقدان رشد:
شخص بالغے ڪه به سن رشد نرسیده و سفیہ محسوب مے شود و معاملات وے در
?تملڪات بلاعوض:?صحیح
?تملیڪات بلاعوض:?باطل
?امور غیر مالے:?صحیح
?امور مالے:?غیرنافذ هستند

**************************

?فقدان اختیار قانونے:
شخص رشیدے ڪه قانونگذار وے را منع ڪرده است مانند ورشڪسته و معاملات وے در
?تملڪات بلاعوض:?صحیح
?تملیڪات بلاعوض:?باطل
?امور غیر مالی:?صحیح
?امور مالی:?باطل هستند

**************************

‼️لازم به ذڪر است‼️
در قانون مدنے در برخے مواد به طور ڪلی گفتہ معاملہ افراد فاقد اهلیت “باطل” است (۲۱۲) و جایی دیگر گفته معاملہ محجورین ‘غیرنافذ’ (۲۱۳ ) اما در سایر مواد انها را اصلاح ڪرده است.

?عقد هبه:

هبہ عقدے است ڪه به موجب آن یڪ نفر مالے را مجانا به طرف مقابل تملیڪ مے ڪند. ڪه در این مورد تملیڪ ڪننده را واهب و طرف دیگر را متهب و مالے را ڪه مورد هبہ است عین موهوبہ گویند . ( ماده ۷۹۵ ق . م ) .

❄️اوصاف عقد هبه :

۱-هبہ عقدے تملیڪی است . ( ماده ۷۹۵ ق . م )
۲-عقدے لازم است، البتہ در شرایط خاصے واهب مے تواند از هبہ رجوع ڪند. (م ۷۹۵ ق . م)
۳-عقدے عینے است یعنے در آن قبض شرط صحت است و اساس احڪام عقود عینے در خصوص آن جارے است. (م ۷۹۸ ق . م)
۴-عقدے بلاعوض و مجانے است . البته مے توان در آن شرط عوض درج ڪرد ، یعنے واهب مے تواند شرط ڪند ڪه متهب مالے را به او تملیڪ ڪند یا عملے را انجام دهد. (م ۷۹۵ ق . م)
۵-در آن اهلیت واهب شرط است اما متهب اگر صغیر ممیز یا سفیہ باشد مے تواند هبہ را قبول ڪند؛ زیرا قبول هبہ عملے صرفا نافع است اما نمے تواند مبادرت به قبض عین موهوبہ ڪند ؛ بلڪه قبض عین موهوبہ باید توسط ولے یا قیم او صورت گیرد ؛ زیرا چنین عملے تصرف در اموال است. ( م ۷۹۶ ق . م )
۶-واهب باید مالڪ عین موهوبہ باشد. ( م ۷۹۷ ق . م )

❄️آثار هبه:

۱-اسقاط مالڪیت مال موهوبہ از واهب.
۲-ایجاد مالڪیت مال موهوبہ براے متهب.
۳-امڪان رجوع واهب از عقد در صورت بقاے مال موهوبہ مگر در موارد استثنایے .

❄️شرایط صحت هبہ:

شرایط عمومے صحت هبہ همان شرایط عمومے صحت معاملات است.

?شرایط اختصاصی:

۱-لزوم قبض ڪه منظور قبض واقعے و با اراده مالڪ ملاڪ است و در این مورد اگر مال با علم و رضایت واهب در ید متهب بوده باشد قبض مجدد لازم نیست.

۲-مالڪیت واهب بر عین موهوبہ

۳-اهلیت: واهب باید اهلیت ڪامل و اختیار براے تصرف داشتہ باشد .اما متهب مے تواند صغیر ممیز و یا سفیہ باشد .

منبع:کانال کارشناسی رسمی دادگستری