تاریخچه قنات ها در دنیا

‍
تاریخچه قنات ها در دنیا

 قنات ،کاریز یا کهریزمجموعه ای است ازچاههای متعدد(میله) و یک یا چند کانال زیرزمینی (دهلیز یا کوره )که با شیبی کمتر از شیب سطح زمین، آب موجود در لایه آبدار مناطق مرتفع زمین را به کمک نیروی ثقل زمین و بدون کاربرد هیچ نوع انرژی الکتریکی و.. جمع آوری و به نقاط پست و کم ارتفاع می رساند.

قنات را می توان نوعی زهکش زیر زمینی دانست که آب جمع آوری شده توسط این زهکش به سطح زمین آورده می شود و به مصرف آبیاری یا شرب میرسد.

لغت کاریز به خاطر این بوده که پس از پایان حفر قنات ، برای آنکه به مناسب بودن شیب کف کوره قنات پی ببرند در ابتدای قنات مقداری کاه می ریختند تا بدین صورت سرعت آب قنات را بدست آورند. به همین علت قنات را کاه ریز یاکهریز نامیده اند.

پژوهشگران به‌اتفاق معتقدند كه بهره‌برداري از قنات ابتدا در ايران صورت گرفته و در دوره‌ی هخامنشي توسط ايرانيان به عمان، يمن و شاخ آفريقاوسپس به اسپانیاراه يافت. مهم‌ترين و قديمي‌ترين كاريزها در ايران، افغانستان و تاجيكستان وجود دارد.

در حال حاضر در ٣٤ كشور جهان قنات وجود دارد ولي چهل‌هزار قنات فعال موجود در ايران چند برابر بيش‌تر از مجموع قنات‌ها در ساير كشورهاي جهان است. مهم‌ترين قنات‌هاي ايران در استان‌هاي بیابانی خراسان، يزد، كرمان،اصفهان، مركزي و فارس وجود دارد.

حفر قنات به اواخر هزاره ی سوم و اوایل هزاره ی دوم قبل از میلاد یعنی زمانی که ایرانیان برای استخراج معادن مس واقع در کوهپایه های دامنه های زاگرس، با مشکل آبهای اضافی در معادن مواجه بودند.

ایرانیان با حفر دهلیز های زیر زمینی آبهای مزاحم در معادن را خارج می کردند و بعدها از ایران این تکنیک به اروپا برده شد.